I Flis Kanałęm Elblaskim
Na Kanale Elbląskim nie widziano tratw od 50 lat. Brak jest filmów, zdjęć, relacji flisaków, niewielu opowiada o tratwach. Ten Flis będzie rekonstrukcją historyczną flisów odbywających się na Kanale Elbląskim od początku jego istnienia. Każdy flis jest wspaniały, flisacy z #cechflis.pl wykonali ich setki,
ale ten na Kanale Elbląskim będzie wyjątkowy. Tylko tutaj będziecie mieć tratwę i flisaków codziennie dosłownie na wyciągnięcie ręki. Będziecie mogli obserwować z pobliskich brzegów, mostów, jachtów, motorówek i kajaków. Spotkacie Flisaków w śluzach i na pochylniach, a na dłużej podczas wszystkich festynów. I Flis Kanałem Elbląskim ma przede wszystkim wymiar kulturowy we wszystkich jego aspektach ale również naukowy - Konferencja w Elblągu, podczas której swoje prace poświęcone flisom zaprezentuje 4 autorów. Kultura flisacka to również aspekt duchowy – 2 msze polowe na tratwie
a na zakończenie msza w Katedrze pw. św. Mikołaja w Elblągu odprawiana przez ołtarzem flisackim.
Ogromne, wieloletnie doświadczenie organizatorów wsparte działaniami sprawdzonych partnerów
daje gwarancję wspaniałego, trwającego ponad dwa tygodnie, nieustającego Święta Kanału Elbląskiego.
Nigdy flis nie był tak blisko mieszkańców i turystów.
Jagoda Klim – Narodowe Muzeum Morskie [„matka chrzestna” projektu]
Żegluga śródlądowa w Polsce, jako taka, istnieje w zasadzie w formie szczątkowej. Rzadko spotykamy już na Wiśle barki, pchacze, statki pasażerskie. Coraz częściej spotykamy na Wiśle „drewniaków”, szalonych ludzi pływających na swoich drewnianych łódkach, inspirowanych dawnymi łodziami komunikacyjnymi i rybackimi. Na Wisłę wróciło drewno. Za kilka miesięcy wróci również na Kanał Elbląski.
Plotkowałam sobie z Markiem Strzelichowskim, który opowiedział mi o planach organizowania na Kanale Elbląskim flisu, odtwarzającego dawne tradycje żeglugowe tego kanału. Pomyślałam sobie wówczas, że znam idealnego „gościa”, który o kanale wie absolutnie wszystko. Tym „gościem” jest Sławek Dylewski prezes Stowarzyszenia Miłośników Kanału Elbląskiego NAVICULA. I faktycznie przekazałam panom numery telefonów a potem to już poszło. Efektem ich współpracy z środowiskiem flisaków będzie to wielkie wydarzenie, którego będziemy świadkami w czerwcu – Pierwszy Flis Kanałem Elbląskim.
Tratwa zostanie zbudowana przy jedynej czynnej na przy Kanale Elbląskim bindudze Glimy, w dniach
8 -11.06.2022 z półmetrowej średnicy bali sosny taborskiej pozyskanej z uprawy w nadleśnictwie Miłomłyn w okresie najmniejszego nasączenia pni wodą. Flisacy popłyną trasą kanałowych tartaków
z Iławy do Elbląga, pokonując ponad 150 km podczas 14 dni. W każdym miejscu postoju towarzyszyć
im będą festyny z bogatą, różnorodną ofertą. Na Jarmarkach swoje produkty zaprezentują wytwórcy regionalnej żywności oraz rękodzieła. Flisacy udostępnią tratwę do zwiedzania, zaprezentują kulturę flisacką, również kulinarną. W pokazach kulinarnych będzie można degustować potrawy oraz nauczyć się ich wykonania. Animacje dla dzieci i dorosłych nie pozwolą się nikomu nudzić. Każdy festyn będzie inny, warto więc odwiedzić wszystkie.
Na trasie zaprezentujemy wszystkie techniki przemieszczania tratwy stosowane przez flisaków:
- za holownikiem,
- na pych 5 metrowymi tyczkami, np. na odcinku 11 kilometrowym Miłomłyn – Jeziorak flisacy muszą przejść ok. 25 km po tratwie pchając ją
- wyciągarką ręczną na bazie kołowrotu, nawijając na bęben linę wywiezionej na odległość
ok. 200 m kotwicy - burłaczenie przez ludzi i holowanie końmi, na odcinkach miedzypochylniowych.
Mieczysław Łabęcki – Retman Flisacki
Pomysł w zasadzie narodził się wiele lat temu, gdy w zasadzie te wszystkie główne rzeki w Polsce przepłynęliśmy tratwą i doszliśmy do wniosku, że czas na cos nowego. Dotarliśmy do Mieczysława Kawczyńskiego, który mieszka nad kanałem, udaliśmy się do niego i oczywiście to było wiadomym,
że to nie jest sprawa na dzisiaj, bo i wtedy kanał był w remoncie ale punkt zaczepienia mieliśmy. Objeździliśmy przez 2 dni poprzez śluzy, miejsca które ewentualnie chcielibyśmy zobaczyć. Spotkaliśmy się z ludźmi, którzy jeszcze pamiętali flis. Odłożyliśmy tę sprawę na dalszy termin, z uwagi na remont kanału ale równie ze względu na nasze możliwości organizacyjne.
Powoli spełnia się nasze marzenie bo mamy nadzieję, że w tym roku uda nam się popłynąć. Głównie dlatego, że spotkaliśmy Sławka, który jest szefem Stowarzyszenia Miłośników Kanału Elbląskiego,
bez którego byłoby to trudno zrobić. Rzeczywiście nasza tratwa będzie długa. na kanale pływały takie długie zestawy, nawet i dłuższe. Więc będzie 7 tafli, ponad 100 metrów długości. Tratwa będzie miała 4 budy czyli miejsca w których będzie załoga spała. Będzie się palił na tratwie ogień, tak jak kiedyś to bywało. Oczywiście cała budowa i nazewnictwo, tradycje flisowe będą takie jak obowiązywały kiedyś. My nie jesteśmy grupą ludzi, którzy pomyśleli sobie, że to zrobimy akurat w taki sposób, nie biorąc z niczego. Bierzemy te swoje pomysły z tradycji, sami jesteśmy flisakami, ja już pływam około 30 lat na tratwach, więc to jest doświadczenie.
Główne cele flisu to:
rekonstrukcja historyczna spławu tratw na Kanale Elbląskim; przedsięwzięcie realizowane będzie
w kilku obszarach: naukowym, historycznym, kulturowym, kulinarnym i religijnym
promocja Kanału Elbląskiego; pobudzenie ruchu turystycznego wokół niezwykłej atrakcji turystycznej jaką będzie Flis, rozłożonej w czasie 18 dni i przestrzeni, na obszarze całego kanału
promocja ekotypu sosny taborskiej; prezentacja ekotypu w aspekcie ekologicznym, historycznym – prowadzenia uprawy i turystycznym - rezerwat
prezentacja dziedzictwa kultury tradycyjnego flisactwa polskiego; jako jeden z elementów poprzedzających wpisanie flisu na listę dziedzictwa UNESCO,
popularyzacja dziedzictwa kulinarnego; jarmarki regionalnej zdrowej żywności i tradycyjnego rękodzieła
aktywizacja lokalnych społeczności; zaangażowanie samorządów i NGO w organizację festynów oraz innych wydarzeń na całej trasie flisu
Przedsięwzięcie jest realizowanie jako oficjalne Święto Kanału Elbląskiego w 2022 r. w związku z tym zostało objęte patronatem przez:
- Parlamentarny Zespół Dróg Wodnych
- Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie
- Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego
- Narodowe Muzeum Morskie
- Bibliotekę Elbląską
- Muzeum Archeologiczne w Elblągu
- Lasy Państwowe
oraz uzyskało błogosławieństwo Biskupa Elbląskiego Jacka Jezierskiego.
Arkadiusz Drulis – Cechmistrz Cechu Flisaków, Szkutników i Sterników
Witam wszystkich wodomaniaków, zafascynowanych pływaniem tradycyjnymi łódkami jak
i odtwarzaniem tradycji flisackich w Polsce. Zapraszam do udziału w Pierwszym Flisie Kanałem Elbląskim, który odbędzie się w czerwcu tego roku. Zbudujemy tratwę z sosny taborskiej i odtworzymy coś dla czego zbudowano Kanał Elbląski, czyli transport drewna z lasów Taborskich aż do Elbląga. Dopłyniemy tam
w dwa tygodnie, po drodze odwiedzając wiele miejscowości, przeprawiając się przez największe atrakcje Kanału Elbląskiego, m.in. przez pochylnie.
W Elblągu zakończymy, przekażemy drewno do tartaku, tak że cała wyprawa odbędzie się zgodnie
ze sztuką i tradycją. Wezmą w tym udział flisacy ze stowarzyszenia Polskiego Cechu Flisackiego, Szkutniczego i Sterniczego, organizatorzy ze stowarzyszenia NAVICULA, wielu wolontariuszy
i mam nadzieje ludzi zafascynowanych i zainteresowanych tego rodzaju działalnością.
Już w czerwcu zapraszamy na Flis Kanałem Elbląskim, pierwszy tego rodzaju spław drewna od wielu, wielu lat.
ORIENTACYJNY HARMONOGRAM
8 - 12.06.2022 Glimy, montaż tratw
3 - 15.06.2022 spław Glimy – Miłomłyn – Iława; pokonanie śluz Zielona i Miłomłyn
5/16.06.2022 event Iława
17.06.2022 spław Iława – Miłomłyn; event Miłomłyn
18.06.2022 spław Miłomłyn – Małdyty
18/19.06.2022 event Małdyty
20.06.2022 odpoczynek
21/22.06.2022 spław Małdyty – Buczyniec – Jelenie;
23.06.2022 event Jelenie/Gmina Rychliki
24.06.2022 spław Jelenie – Elbląg; pokonanie pochylni Całuny
25/26.06.2022 event Elbląg, Konferencja
27.06.2022 demontaż tratw